News

Thống nhất liên kết tạo nguồn hàng đủ lớn, cắt giảm thời gian, thủ tục thông quan, đồng thời tạo cơ chế phù hợp thu hút các doanh nghiệp bổ sung chỗ và tuyến vận tải biển tới Trung Quốc.

Chiều ngày 8/1, Hội nghị trực tuyến về tình hình xử lý hàng hoá ùn tắc tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc được tổ chức dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành cùng với lãnh đạo các Bộ ngành, địa phương, đặc biệt là các doanh nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp lĩnh vực logistics.

Giá cước cao hơn trị giá hàng

Như DĐDN đã đưa tin, trong bối cảnh hàng hoá ùn tắc tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc, nhiều doanh nghiệp đã chuyển hướng xuất khẩu từ đường bộ sang đường biển, tuy nhiên, xuất khẩu cũng vấp phải khó khăn do tình trạng đội giá, thiếu container, thiếu chỗ…

Thực tế, việc vận tải hàng hóa nông sản Việt Nam đi Trung Quốc hiện được vận tải bằng hai phương thức chính: Vận tải đường biển đối với thị trường phía Bắc Trung Quốc với tuyến xa và vận tải đường bộ đối với thị trường phía Nam Trung Quốc là các tuyến ngắn, gần biên giới đường bộ của Việt Nam. Nhưng thực tế xuất khẩu đường bộ qua một số cửa khẩu như Tân Thanh được xác định là xuất tiểu ngạch được ưu đãi giảm thuế, phí và các quy định khác về kiểm dịch. Trong khi đó, xuất khẩu đường biển nhiều trở ngại hơn.

Cụ thể, hàng hoá xuất khẩu đường biển khi cập cảng phải đáp ứng yêu cầu về thông quan với hàng hoá chính ngạch. Do đó, “không có chỗ” cho xuất khẩu tiểu ngạch bằng đường biển. Nhiều mặt hàng nông sản như hoa quả, rau củ lại nhanh hỏng nên vận chuyển bằng đường biển gây rủi ro lớn.

Bên cạnh đó, tương tự các cửa khẩu xuất theo đường bộ, các cảng biển tại Trung Quốc vẫn trong giai đoạn siết chặt kiểm soát dịch, hoạt động hạn chế, gây ra ùn tắc tàu thuyền tại cảng. Đặc biệt, ảnh hưởng của dịch COVID-19 khiến giá cước vận tải bằng đường biển tăng cao, tình trạng thiếu container rỗng, thiếu tàu vẫn diễn ra nên việc đặt chỗ ngắn hạn hiện vẫn gặp nhiều khó khăn.

Đáng nói, việc vận chuyển container đi Trung Quốc phụ thuộc vào hãng tàu nước ngoài, hiện khoảng 20 hãng tàu nước ngoài có tuyến sang Trung Quốc, Việt Nam không có hãng tàu nào mở tuyến sang Trung Quốc.

Những nguyên nhân trên dẫn đến tình trạng dù nguồn cung sản lượng nông sản vận tải sang Trung Quốc rất lớn, nhiều khách hàng vẫn lựa chọn phương thức vận tải bằng đường bộ, dẫn đến sản lượng nông sản vận tải bằng đường biển chưa đủ hấp dẫn để hãng tàu mở thêm tuyến vận tải.

Theo một lãnh đạo Cty Cổ phần Cảng Quy Nhơn cho biết, hiện tại, các hãng tàu nước ngoài nắm chi phối phần lớn thị phần vận tải biển quốc tế tại Việt Nam. “Việc họ điều chỉnh giá theo cung cầu của thị trường và ý đồ của họ. Giá cước vận tải so với cuối năm 2020 đầu năm 2021 tăng mạnh lên tới 300- 400%”, vị này nói.

Vị này chia sẻ, năm 2020, một container nông sản đi Trung Quốc khoảng 900 – 1.200 USD/container giờ lên tới 7.000 USD/container. Thậm chí, giá cước một số hàng nông sản, hàng trị giá thấp chỉ khoảng 7.000- 8.000 USD/container nhưng xuất đi Mỹ với giá cước lên tới 19.000- 20.000 USD/container.

“Cước vận tải biển đáng ra chỉ chiếm một phần nhỏ trong chi phí logistics và giá thành sản phẩm nhưng hiện nay đã tăng gấp nhiều lần. Giờ đây, cước vận tải cao hơn trị giá hàng hoá”, vị này cho hay.

Ngoài ra, cũng lãnh đạo Cty Cổ phần Cảng Quy Nhơn cho biết thêm, các chủ hàng còn đối mặt việc không có container đóng hàng và chỗ trên tàu đi. Nguyên nhân là chủ tàu ưu tiên tuyến dài, container khô, tuyến gần và container lạnh không được ưu tiên.

Cơ chế thu hút doanh nghiệp cung cấp tuyến

Trước thực tế này ông Hoàng Hồng Giang, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho rằng, để đẩy mạnh việc chuyển đổi phương thức vận chuyển hàng nông sản từ đường bộ sang đường biển, về cơ bản phải điều chỉnh được việc xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốc theo đường chính ngạch để tránh rủi ro về mặt chính sách.

Theo ông Giang, vận tải đường biển dựa trên quan hệ cung cầu, các hãng tàu không thể bổ sung hoặc thiết lập tuyến mới trong thời gian ngắn để phục vụ khách hàng.

Để tiếp tục có giải pháp hỗ trợ khó khăn cho doanh nghiệp vận tải hàng hóa nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc, Cục Hàng hải Việt Nam cho biết sẽ phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) triển khai 4 giải pháp chính. Trong đó, cơ quan quản lý sẽ phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam làm việc với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu nông sản, các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ liên kết tạo nguồn hàng đủ lớn để ký hợp đồng vận tải dài hạn.

Đồng thời, khẩn trương làm việc với hãng tàu có tuyến vận tải sang Trung Quốc để kêu gọi các hãng tàu bổ sung chỗ và vỏ container lạnh về Việt Nam nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải trong giai đoạn trước mắt.

Tuyên truyền, cung cấp thông tin để các chủ doanh nghiệp Việt Nam dịch chuyển số container đang ùn tắc tại biên giới sang vận tải bằng đường biển…

Trao đổi với DĐDN, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) cho biết, các doanh nghiệp trong Hiệp hội sẵn sàng điều chỉnh lịch tàu, mở thêm tuyến ngắn hạn tới các cảng của Trung Quốc như cảng Khâm Châu (Quảng Tây), Nam Sa (Quảng Đông)… bổ sung các tuyến nội Á kết nối các điểm của Nam Trung Quốc trong ngắn hạn và dài hạn. Tuy nhiên, về lâu dài cần sự trao đổi thông tin nhu cầu của các doanh nghiệp xuất khẩu, tính toán thống nhất về sản lượng hàng hoá giữa các hiệp hội ngành hàng để duy trì tuyến lâu dài.

VLA cũng đề xuất Chính phủ chỉ đạo cơ quan hải quan và các cơ quan chuyên ngành hỗ trợ về thời gian và thủ tục thông quan cho hàng hoá nông sản. Hỗ trợ, ưu đãi giảm thuế, phí cho doanh nghiệp cảng, vận tải, logistics để thu hút doanh nghiệp tham gia vào chuỗi này.